Popołudnie marszałka w Płocku

Prawdopodobnie ok. 17.00 zakończył się uroczysty, choć skromny obiad w Hotelu Warszawskim. Wznoszono toasty, prześcigano się w podkreślaniu epizodów, ale też wizjonerskich przedsięwzięć z życia Marszałka. Wojewoda warszawski Wł. Sołtan, prezydent Płocka, prałat Lasocki, Kazimierz Mayzner… W końcu odezwał się i sam Wódz Naczelny wojskowym raczej językiem: „Piękną i kochaną jest dla mnie żołnierka i ten nasz szary żołnierz razem z jego zaletami i wadami, z jego szarym mundurem z jego głodówką, z jego nieraz zawszawieniem, ale potężnym jest żołnierzem wtedy, gdy stoi za nim społeczeństwo. Jedną z takich chwil ma w swych dziejach Wasze miasto Płock. Straszne to były ofiary, jakiemi zapłaciliście za tę świętą jedność z żołnierzem polskim. Nie wolne były od nich dzieci i ciała kobiet. Lecz dopełniła się rzecz wielka – Żołnierz polski poznał, że ma brata w społeczeństwie! Dziś kiedy mianowałem miasto Płock na rycerza – dziękuję Wam i za obronę i za spełnienie mych usilnych dążeń! Wierzę, że już tak będzie zawsze i wznoszę toast na cześć Płocka, nowego kawalera Krzyża Walecznych.” Laudacja Piłsudskiego na zawsze zostanie w annałach miasta.

Po posiłku, a przed planowaną wizytą w TNP Naczelnik wymknął się na krótki spacer po Wzgórzu Tumskim, wzbudzając radość zwłaszcza wśród dzieci. Pora jednak wracać do napiętego programu. Piłsudski odwiedził biskupa A. J. Nowowiejskiego, złożył wizytę w Towarzystwie Naukowym Płockim. O 19.00 w starostwie odbyło się przyjęcie tzw. cercle z udziałem przedstawicieli płockich władz, organizacji i instytucji. Poruszano tematy robocze, dotyczące odbudowującego się kraju. Piłsudski przyjął jeszcze przedstawicieli PPS i uczestniczył w raucie garnizonowym. Około północy zamknął długi, płocki dzień i wyruszył w drogę powrotną (samochodem do Kutna i dalej pociągiem) do Warszawy.

Źródła: Grzegorz Gołębiewski, Wizyty dostojników państwowych, wojskowych i kościelnych w Płocku 1918-1939, Płock 2008

Tadeusz Świecki, Franciszek Wybult, Mazowsze Płockie w czasach wojny światowej i powstania państwa polskiego, Warszawa 1932