Krzyż za Męstwo i Odwagę
Lista udekorowanych „Krzyżem za Męstwo i Odwagę”, odczytana 20 marca 1921 roku podczas uroczystej mszy w kaplicy dawnej kolegiaty św. Michała (obecnej Małachowianki) przez kpt. H. Bigoszta zawiera następujące nazwiska:
1. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski (Kapituła osobiście zawiezie Krzyż z prośbą o jego przyjęcie),
2. Generał Józef Haller (Kapituła osobiście wręczy Krzyż z prośbą o jego przyjęcie),
3. Generał Tadeusz Rozwadowski szef Sztabu Generalnego (Kapituła osobiście wręczy Krzyż),
4. Bolesław Wiśniewski, ochotnik 206 pułku piechoty z powiatu lipnowskiego (pośmiertnie),
5. Jan Świtalski (pośmiertnie, pochowany na cmentarzu wojskowym w Płocku),
6. Stefan Zawidzki (pośmiertnie, pochowany na cmentarzu wojskowym w Płocku),
7. płk Józef Lewszecki, b. dowódca frontu „Dolnej Wisły”, „Chabry – Wyszogród” i oddziałów w włocławskich,
8. kpt. Henryk Bigoszt, organizator formacji ochotniczych,
9. mjr Janusz Mościcki, b. dowódca przyczółka mostowego „Płock” i obrońca Płocka,
10. rotmistrz Edward Czuruk, b. dowódca 6 plutonu żandarmerii w Płocku,
11. Krzyż dla Miasta Płock,
12. Krzyż dla Płockiego Oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża,
13. Krzyż dla II Męskiego Gimnazjum w Płocku,
14. dyr. Xsawery Cygański, organizator i komendant b. Straży Obywatelskiej,
15. kpt. Marian Głogowiecki, dowódca batalionu 6 legionów (zaginiony bez wieści w bitwie pod Trzepowem).
Źródła: K.J. Waluś, J.H. Waluś, Krzyż za Męstwo i Odwagę, „Notatki Płockie” 2010
nr 1, s. 30-35
„Bóg pomógł i stał się „cud nad Wisłą. Nie przekroczyła jej stopa wraża”, mówił w kaplicy II Gimnazjum Męskiego (dzisiejszej Małachowianki) kpt. Bigoszt, odczytując nazwiska odznaczonych „Krzyżem za Męstwo i Odwagę”. Oto kolejni kawalerowie:
16. kpt. Marian Przyłuski, dowódca placu „Płock”, jeden z najdzielniejszych jego obrońców,
17. por. Stanisław Szepnalik, adiutant dowódcy obozu warownego „Toruń ” za szybką pomoc w zorganizowaniu sił potrzebnych ku obronie lewego brzegu pod Bobrownikami i Nieszawą,
18. Tadeusz Włoczewski z Sierpca, ochotnik 206 pułku piechoty za bitwę pod Złymi Wodami i obronę przyczółka mostowego „Włocławek”,
19. przełożona Marcelina Rościszewska za osobisty udział w walkach na ulicach miasta Płocka,
20. Wacław Dobiszewski, członek Straży Obywatelskiej miasta Płocka za celne strzały kierowane ku obronie naszego miasta,
21. prof. K. Jędrzejewski za dzielne prowadzenie wywiadów na linii Włocławek – Złe Wody – Lipno,
22. podchorąży Z. Majorkowski, ochotnik 206 pułku piechoty za kilkakrotne brawurowe zachowanie się w bitwach,
23. Józef Kaczmarski z II Gimnazjum Męskiego w Płocku, ochotnik 206 pułku piechoty,
24. Tadeusz Jeziorowski z II Gimnazjum Męskiego w Płocku, ochotnik 206 pułku piechoty,
25. sierżant Wiktor Fronczka, ochotnik 206 pułku piechoty za dzielne zachowanie się pod Rypinem,
26. ks. kapelan Henryk Godlewski z Płocka,
27. Jan Wichrowski, ochotnik 206 pułku piechoty,
28. inż. Bronisław Mosdorf, zastępca Komendanta Straży Obywatelskiej w Płocku.
Źródła: „Kurjer Płocki”, 1921 nr 69 z 25 marca
K. J. Waluś, J. H. Waluś, Krzyż za Męstwo i Odwagę, „Notatki Płockie” 2010 nr 1, s. 30-35
„Krzyż ten uczci zasługi tych, którzy walczyli lub pośrednio oddali sprawie wielkie usługi, stanie się piękną tradycją dla przyszłych pokoleń” – na koniec naszej listy odznaczonych ponownie słowa kpt. Bigoszta. Istotnie pamięć o Krzyżu i jego zacnych kawalerach przetrwała już ponad 100 lat.
29. kpt. Feliks Waluszewski, śmiały adiutant dowódcy przyczółka mostowego „Płock”, który kilkakrotnie pod gradem kul spieszył na pomoc miastu Płockowi i takową na czas sprowadził.
30. chorąży Władysław Drzymalski z Żandarmerii Wojskowej w Płocku za udział w walce na ulicach miasta,
31. Bronisław Rościszewski, członek Straży Obywatelskiej w Płocku za wytrwanie na trudnym posterunku i ochronę amunicji,
32. sierżant Aleksander Majewski, członek Straży Ogniowej za śmiałą służbę patrolową,
33. plutonowy Hedke z wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Płocku,
34. plutonowy Ignacy Nowogórski, z żandarmerii w Płocku,
35. kpt. Wojciech Wierzbowski, kierownik U. W. G. w Płocku za obronę składów wojskowych,
36. rotmistrz Czesław Smoczyński, dowódca żandarmerii polowej,
37. ks. Feliks Słonicki, kapelan garnizonu w Płocku,
38. J. Landsberg-Śmieciuszewska za śmiałe wystąpienie z bronią w ręku i opiekę rannych w gradzie kul,
39. sierżant Lisiecki,
40. inspektor Jan Buchowski, adiutant Komendanta Straży Obywatelskiej w Płocku,
41. Krzyż dla baterii Artylerii Wielkopolskiej, która skutecznie odpierała wroga pod Płockiem,
42. por. Józef Łapicki z 6 pułku piechoty Legionów.
Listę zamykała informacja, że Kapituła pozostawia do swojej dyspozycji dwa Krzyże oraz dwa krzyże bez numerów złożone zostaną do Muzeum Narodowego i Prezydium Ministerstwa Spraw Wojskowych. W Dzienniku Rozkazów Nr 49 z 13 grudnia 1921 roku poz. 872 „Ordery i Odznaczenia” w załączniku 2 pod poz. 27 odznaka 206 pp została zarejestrowana jako jedna z 80 i uzyskała zezwolenie do jej noszenia na mundurze.
Źródła: „Kurjer Płocki”, 1921 nr 69 z 25 marca.
K. J. Waluś, J. H. Waluś, Krzyż za Męstwo i Odwagę, „Notatki Płockie” 2010 nr 1, s. 30-35
